Koşukavak Yöresi Kültür ve Dayanışma Derneği

Borisov’un Türkiye Ziyareti

Türk-Bulgar ilişkilerinde yaşanan bu kısa süreli gerginliği yatıştırmak için Borisov Ocak ayı sonunda Ankara’yı ziyaret ederken; ziyaretin olumlu bir şekilde sonuçlandığını ve komşu ülke Türkiye’nin ikili ilişkilerin geliştirilmesi konusunda samimi olduğunu partisinin grup toplantısında dile getirmişti. Ancak ziyaretin sonunda basına yansıyan klişe bilgiler arasında önemli satırbaşları da bulunmaktaydı. Ziyarette iki ülke arasındaki ilişkilerin daha da geliştirilmesi ön plana çıkarken, güncel bir mesele olması nedeniyle tazminat konusu görüşülmüş ve konuyla ilgili başlangıçta komisyon çalışmalarıyla, gerekli görülmesi halinde de yargı yoluna giderek hareket edileceği vurgulanmıştır. Şu ana kadar, her iki taraf da hummalı bir çalışma içerisinde… Tazminat konusunda, Bulgaristan tek kozu olan “1913” üzerinde yoğunlaşmakta; Türkiye ise, 132 yılın birikimini masaya koymaya hazırlanıyor. Anlaşılan bu raundun galibi açık bir şekilde Ankara olacak. Ancak yine de Ankara’nın başarı düzeyi süratli, gizli ve her şeyden önemlisi doğru aktörlerle çalışmasına bağlı olarak değişecektir.

Ziyarette öne çıkan bir diğer husus ise, Bulgaristan iç siyasetinde yukarıda bahsedilen gelişmelerin kaynağına ilişkin görüş ayrılıkları olmuştur. Bu kapsamda ilişkilerdeki gerilim ele alınmıştı. Türk tarafında söz konusu gelişmelerin Bulgaristan’daki milliyetçi partilerin ürünü olduğu görüşü hâkim olurken; Bulgar cephesi ise, milliyetçilik akımıyla hareket eden Bulgar politikacıların yanı sıra “benzer davranışlarla provoke edilmiş tarafların” buna neden olduğunu savunuyordu. Hâlbuki Borisov gerginliklerin fiilen içerisinde yer almıştı.[6] “Provoke edilmiş taraflar” ifadesinden kasıt ise, üyelerinin çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) olmuştur. Hatta Borisov “iki ülke arasında herhangi bir parti veya partilerin aracı olmasına gerek yok” şeklinde bir ifade de kullanmıştır.

Ziyarette Nabucco projesinin sadece iki ülke için değil; AB için önemine de değinildi. Bulgaristan’ın, Türkiye’nin AB entegrasyonunu ve ülkedeki reform sürecini desteklediği vurgulanırken; Karadeniz’de iki ülke arasında işbirliğinin sağlamlaştırıldığı dile getirildi. Borisov Ankara temaslarının ardından İstanbul’da Fener Rum Patrikhanesi’ni ve Bulgar Kilisesi’ni ziyaret etmiştir.[7] Bulgaristan için simgesel önemi olan Bulgar Kilisesi ziyaretinden sonra Sofya’ya dönen Borisov, Türkiye’de Bulgaristan vatandaşlarının en yoğun olarak yaşadığı şehir olan Bursa’ya uğramadı. Bu durum bazı eleştirileri de beraberinde getirmişti.

Ancak Nabucco, Karadeniz’de işbirliği, ticari ilişkilerin daha da geliştirilmesi gibi her iki ülkenin de çıkarına olan hususlarda sorun yaşamayacakları kesin olan taraflar arasında tazminat meselesi ve Türk azınlık karşıtı eylemler gibi konular GERB hükümeti döneminde potansiyel sorun kapsamındadır. Tazminat meselesinde şimdilik orta bir yol bulunmuş olsa da ileride farklı pazarlıkların aracı konumuna da gelebilir. Diğer taraftan, Türk azınlığa yönelik metotsal bir değişiklik içerisine girdiği anlaşılan Borisov, doğrudan doğruya Türk azınlığı, Ankara’yı ve Batı dünyasını karşısına almadan siyasi manevralarla HÖH üzerinde amacına ulaşmak niyetindedir. Aslında GERB partisi, bu politikasını iktidara geldiği günden beri uygulamak istemiş, ancak gelişen süre zarfında bazı yanlış adımlar atarak “neyi yapmaması” gerektiğini iyi tecrübe etmiştir.